Osoby nieuleczalnie chore potrzebują odpowiednich warunków, troski ze strony najbliższych oraz wykwalifikowanego personelu, by móc odejść w spokoju. Gałęzią medycyny, która koncentruje się na uśmierzenie bólu, poprawie samopoczucia i wsparciu psychicznym pacjentów, jest medycyna paliatywna. Jak się odpowiednio przygotować do sprawowania nad chorą osobą opieki paliatywnej w domu?
Czym jest opieka paliatywna?
Choroby przewlekłe w zaawansowanej fazie, które nie mogą być leczone, sprawiają, że pacjent kwalifikuje się do objęcia opieką paliatywną. Podstawowym celem medycy paliatywnej jest poprawa jakości życia ciężko chorych. Skupia się ona na zapewnianiu odpowiednich warunków, oferowaniu wsparcia psychicznego umierającym pacjentom oraz ich najbliższym, objawowym leczeniu dolegliwości i uśmierzaniu bólu oraz codziennej, niezbędnej pielęgnacji. Chorzy mogą być pod stałą opieką w hospicjum lub spędzić ostatni okres życia we własnym mieszkaniu. Jakie wymogi trzeba spełnić, by opiekować się nieuleczalnie chorym pacjentem w domu?
Jakie dokumenty należy przedstawić, by chory został objęty opieką paliatywną w domu?
Opiekę paliatywną zapewnia Hospicjum Domowe i Poradnia Medycyny Paliatywnej w ramach kontraktu z NFZ. To oznacza, że każdy ubezpieczony pacjent ma prawo do świadczenia. By zapewnić choremu specjalistyczną opieką paliatywną w domu, trzeba go najpierw zarejestrować. Po dokonaniu zgłoszenia pacjent jest objęty również opieką hospicyjną, co oznacza, że domowe wizyty lekarza i pielęgniarki będą obywały się regularnie. Pielęgniarka odwiedza pacjenta minimum dwa razy w tygodniu, a lekarz dwa razy w miesiącu. W przypadku stanów nagłych można poprosić o zwiększenie częstotliwości wizyt. Można również skorzystać z oferty prywatnej pomocy medycznej. Zanim chory zostanie zakwalifikowany do objęcia opieką paliatywną, musi przejść badania. Następnie należy przygotować plan opieki.
Czym jest plan opieki paliatywnej?
Opieka paliatywna ma na celu poprawę jakości życia chorego, dlatego powinna przebiegać w sposób, w jaki życzy sobie pacjent oraz – w następnej kolejności – jego rodzina. Plan opieki jest wskazówką dla lekarza, jak ma postępować z pacjentem. Rolą specjalisty jest natomiast pomoc w zmaganiach chorego z jego dolegliwościami oraz przygotowanie chorego do godnego i spokojnego odejścia. Wielu chorych życzy sobie, by ostatnie dni, tygodnie, czy miesiące życia spędzić w domu. Rolą lekarza jest dostosowanie planu tak, by to życzenie mogło zostać spełnione.
Jak wygląda opieka paliatywna w domu?
Wszystkie działania, które mają na celu poprawę jakości życia chorego, powinny być wykonywane z należytą starannością i delikatnością. Codzienna higiena obejmuje: wycieranie i mycie pacjenta, stosowanie preparatów nawilżających, które pomogą zmniejszyć suchość skóry, częstą zmianę piżamy, pościeli, czy poprawianie pozycji. Bardzo ważne jest stosowanie materaca prozdrowotnego, który ograniczy powstawanie odleżyn. Konieczne jest częste zmienianie pozycji oraz podawanie odpowiednich leków. Ważne jest dbanie o higienę jamy ustnej, ponieważ większość pacjentów objętych opieką paliatywną cierpi z powodu suchości i zmian obszarze śluzówki. Co jeszcze można zrobić, by poprawić komfort osoby umierającej, która przebywa w domu?
Jak poprawić komfort chorego przebywającego w domu?
Własne łóżko, widok znajomych sprzętów często przynosi chorym psychiczną ulgę. We własnym domu czują się o wiele pewniej i bezpieczniej niż na sali w hospicjum. By poprawić komfort ich życia, można zadbać o zasłonki w oknach, o przygotowywanie ulubionego jedzenia i napojów. Ważne, by pacjent odpoczywał, w odprężeniu mogą mu pomóc ulubiona muzyka, film, czy głośne czytanie książki.
Wizyty gości u pacjenta w trakcie opieki paliatywnej
Jeśli chory chce widzieć gości, to wizyty przyjaciół mogą być dla niego ważną i przyjemną rozrywką. Zanim ktokolwiek przekroczy próg mieszkania osoby, która została objęta opieką paliatywną, bliscy powinni zadbać o odpowiedni zapach wnętrz. Unoszący się w powietrzu aromat – mieszanka leków i wydzielin ludzkiego ciała może być mało przyjemna dla odwiedzających i krępująca dla chorego. Często stan pacjenta nie powala na regularne wietrzenie, dlatego dobrym rozwiązaniem będą odświeżacze powietrza. Nie wystarczy jednak stosowanie tradycyjnych, drogeryjnych środków. Najlepiej sprawdzą się profesjonalne neutralizatory. Jak działa taki odświeżacz powietrza? Absorbuje niechciane cząsteczki, a gdy przestaną wydzielać zapach, rozpyla przyjemny aromat. Produkty ONA są delikatne i jednocześnie skuteczne. Łagodny zapach szarego mydła, świeżego lnu lub polarnego kryształu nie będzie przeszkadzał choremu, a jednocześnie sprawi, że powietrze w całym mieszkaniu będzie miało ładną, delikatną woń. Odświeżacze powietrza to skuteczny sposób, by umilić codzienne wizyty rodzinie oraz pracownikom hospicjum, którzy dbają o ciężko chorą osobę.
Zorganizowanie opieki paliatywnej zgodnie z życzeniem chorego w jego domu to najlepsze, co mogą zrobić najbliżsi. W sytuacji, w której medycyna nie znajduje rozwiązania, zapewnienie komfortu i przyjemnej atmosfery będzie cennym wsparciem w ostatnich chwilach życia.